Categorie: Armoede in Groningen

●● Arme Groningers woonden in de ‘mindere wijken’ van de stad. De allerarmsten onder hen leefden daar in stegen, gangen en sloppen, soms nauwelijks meer dan 1,50 meter breed, onder vaak ellendige omstandigheden.

●● In de 19e eeuw at het grootste deel van de stedelijke bevolking in Nederland zeer eenzijdig voedsel. Vaak was dat van slechte kwaliteit en zelfs dan nog meestal te duur voor de allerarmsten waardoor veel van hen honger leden. 

●● Nederland was in de periode rond 1850 sterk verpauperd en verzwakt door honger, ziekten, alcoholisme en hoge sterftecijfers onder de armen. De hervormingsgezinde Hygiënisten wilden hierin verandering brengen.

●● De pauperzorg werd in 1904 gezien als de strijd tegen chronische armoede. Het onderstaande artikel is vooral interessant om te lezen hoe men in die tijd dacht over armoede en armoedebestrijding. Veel van de genoemde problemen blijken nog steeds actueel te zijn.   

●● ‘Paupers’ waren in de 19e eeuw de aller-armste mensen die afgegleden waren tot ‘chronische armoede’. De pauperzorg werd dan ook gezien als een strijd tegen die chronische armoede. Een strijd die na 1850 vooral bedoeld was om blijvende armoede bij de ‘minder standen’ te voorkomen.  

●● Pas in 1827 kwam er in Nederland een officiële regeling voor de Armenzorg. Hierin werden de burgerlijke gemeente Groningen met een taak belast, die tot dan door kerkelijke instanties werd uitgevoerd. Dat daarbij problemen ontstonden zal duidelijk zijn.

●● Na de Franse tijd (1794 – 1814) heerste er in Nederland door allerlei oorzaken grote armoede met grote maatschappelijke gevolgen. De zogenaamde ‘lagere standen’ omvatte zo’n 60 tot 70% van de bevolking. Een groot aantal van hen had bedeling (armenzorg) nodig om letterlijk te kunnen overleven.

●● Veel particulieren, artsen, schrijvers, journalisten en schoolinspecteurs hebben over hun waarnemingen in arme volksbuurten verslagen uitgebracht aan officiële instanties en andere geïnteresseerden. Ongetwijfeld is dat van invloed geweest op de publieke opinie en het politieke debat over de armoedebestrijding in de periode tussen 1860 – 1914.